جشنواره بینالمللی فیلم کن (le Festival international du film de Cannes) یکی از بزرگترین جشنوارههای سینمایی جهان بشمار میآید.
جشنواره کن پس از برگزاری اولین دوره، تا پایان جنگ جهانی دوم متوقف ماند. در سالهای ۱۹۴۸ و ۱۹۵۰، جشنواره کن به علت مشکلات مالی برگزار نشد.
این رویداد سینمایی تا سال ۱۹۵۰ در اوایل پائیز برگزار میشد اما از آن جا که با جشنواره فیلم ونیز برخورد میکرد، برگزاری آن به بهار موکول شد.
در دهه ۱۹۵۰ زمان برگزاری جشنواره، از ماه سپتامبر به آوریل تغییر کرد و از سال ۱۹۵۵ نخل طلا به عنوان جایزه اصلی جشنواره کن معرفی شد.
نخستین تالار جشنواره در سال ۱۹۴۹ افتتاح و از سال ۱۹۸۳ تالار کنونی مکان برگزاری مراسم آن شد.
ژان کوکتو، فیلمساز فرانسوی و عضو هیئت داوران در سالهای ۱۹۵۳ و ۱۹۵۴ قصد داشت کن را به سرزمینی برای سینمای همه کشورها؛ جایی که دخالت سیاست در آن هیچ نقشی نداشته باشد تبدیل کند.
اما علیرغم این نیت، در سالهای جنگ سرد دهه ۵۰، جشنواره کن در مواقعی برای برنیانگیختن حساسیتهای دو جبهه جهانی به برخی ملاحظات دیپلماتیک تن داد.
جشنواره کن در ماه مه ۱۹۶۸ متأثر از التهابات اجتماعی یک بار دیگر متوقف شد. سینماگران متعلق به موج نو برای نشان دادن همبستگی جشنواره با کارگران و دانشجویان اعتصابی، این دوره از جشنواره را تعطیل کردند.
در این اقدام لوئی مال، عضو هیئت داوران آن سال، فرانسوا تروفو، ژان لوک گدار، رومن پولانسکی، کلود للوش و کلود بری نقش داشتند.
اما در سال بعد جشنواره بهترین دوره خود را با اعطای نخل طلایی به فیلم «اگر» ساخته لیندسی آندرسن، فیلمساز انگلیسی و یکی از سینماگران جنبش آزاد سینمای بریتانیا، ترجمان موج نوی فرانسه، سپری کرد.
در همین سال بود که دنیس هوپر به خاطر فیلم به یاد ماندنی ایزی رایدر جایزه نخستین اثر را به دست آورد.
بخشهای جشنواره کن
برنامههای این جشنواره از ۷ بخش اصلی تشکیل شده است:
مسابقه، خارج از مسابقه، نوعی نگاه، سینه فونداسیون (مسابقه فیلمهای کوتاه)، هفته منتقدان، دو هفته کارگردانان و بازار فیلم.
تأثیر مستقیم وقایع ماه مه ۱۹۶۸ در افزودن بخشی با نام پانزده روز کارگردانها در جشنواره سال ۱۹۶۹ تبلور یافت. این بخش یکی از بخشهایی است که همزمان با قسمت اصلی رقابتی جشنواره برگزار میشود.
بخش دیگر، هفته نقد است که در آن اولین یا دومین ساخته فیلمسازان معرفی میشود. این بخش در سال ۱۹۶۲ راهاندازی شد.
در سال ۱۹۷۲ جشنواره کن استقلال خود را به دست آورد و تصمیم گیری در انتخاب و نمایش فیلمها را خود به عهده گرفت.
۶ سال بعد بخش نوعی نگاه که فیلمهای خارج از مسابقه را به نمایش میگذاشت و همچنین بخش دوربین طلایی آغاز به کار کردند. این جایزه به فیلمسازانی تعلق میگیرد که نخستین فیلم خود را ساختهاند.
در جشنواره بینالمللی فیلم کن، فیلمها در دو بخش اصلی و فرعی از اقصی نقاط جهان با یکدیگر رقابت میکنند.
مهمترین و پرافتخارترین جایزه در جشنواره بینالمللی فیلم کن جایزه نخل طلائی (Palme d'Or) است.
عباس کیارستمی فیلمساز ایرانی در سال ۱۹۹۷ برای فیلم طعم گیلاس برنده نخل طلائی جشنواره کن و تاکنون ۳ بار نامزد دریافت نخل طلائی جشنواره بین المللی فیلم کن شده است.
جشنواره فیلم کن خصوصی است و در آن بزرگترین ستارگان سینما و مطرحترین تهیهکنندگان عرصه سینما حضور دارند و فقط اهالی سینما حق شرکت در جشنواره، آن هم با کارت دعوت ویژه را دارند.
این جشنواره محل مناسبی برای تهیه کنندگان سینما از تمام نقاط جهان است که در آن فرصت دارند فیلمهای خود را به شرکتهای عظیم فیلمسازی عرضه کنند.